Gen Z là thế hệ trẻ tràn đầy năng lượng, sức sống và tinh thần đổi mới. Điều đặc biệt ở họ không chỉ là tâm hồn sôi động mà còn là sự hiểu biết sâu rộng về công nghệ và tư duy linh hoạt. Nhưng với mỗi thế hệ, đều tồn tại những cách nhìn nhận và tiếp cận khác nhau đối với cuộc sống.

Gen Z là gì, nhóm người mà chúng ta đang tìm hiểu, là thế hệ sinh ra sau Millennials. Họ đang bước vào giai đoạn quan trọng của cuộc đời, khám phá những khía cạnh mới và khởi đầu sự nghiệp của mình. Để hiểu rõ hơn về Gen Z, cũng như độ tuổi và góc nhìn tổng quan của họ, hãy đọc bài viết này cùng Gento nhé.

Gen Z là gì?

Gen Z là

Generation Z (Gen Z) hay còn được biết đến là Thế hệ Z, là nhóm người sinh từ năm 1995 đến năm 2012, mặc dù một số nguồn cũng đặt khoảng thời gian này từ năm 1997 đến năm 2015. Tuy nhiên, năm sinh phổ biến nhất được công nhận là từ 1997 đến 2012. Thế hệ này chủ yếu là con cái của nhóm người thuộc Thế hệ X, sinh từ năm 1965 đến 1979. Gen Z đến sau Thế hệ Y (hoặc Millennials) và trước Thế hệ Alpha (α).

Được sinh ra trong thời đại của sự bùng nổ công nghệ và Internet, Gen Z còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như iGeneration, Homeland Generation, Net Gen, Digital Natives, Neo-Digital Natives, Pluralist Generation, Internet Generation, Centennials, Later – Millennials, Zoomers, Gen Wii, Gen-Tech, v.v.

Trên quy mô toàn cầu, Thế hệ Z bao gồm khoảng 2,6 tỷ người, chiếm một phần tư dân số toàn cầu. Ở Việt Nam, Gen Z đại diện cho khoảng 25% lực lượng lao động, tức là khoảng 15 triệu người.

Nguồn gốc của Gen Z từ đâu?

Nguồn gốc của Gen Z từ đâu?

Nguồn gốc của Gen Z liên quan chặt chẽ đến hai thế hệ tiền nhiệm là Gen Y (1981-1996) và Gen X (1965-1980). Gen X đã trải qua giai đoạn lớn lên trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến những bước tiến quan trọng, như khám phá không gian và sự phát triển vượt bậc của máy tính.

Tuy nhiên, thay vì chấp nhận những thành tựu của thế hệ trước đó, Gen X khát khao tạo ra điều mới mẻ, không muốn bị ràng buộc bởi những định kiến. Do đó, họ được đặt tên là thế hệ X – thế hệ không chấp nhận bị định hình. Các thế hệ sau này, theo thứ tự là Y và Z, được hình thành tiếp theo.

Thuật ngữ “Gen Z” được sử dụng lần đầu tiên trong một bài viết trên Ad Age vào tháng 9 năm 2000. Thực tế, nó xuất phát từ việc Gen Z ra đời ngay sau Gen Y, vì vậy được đặt tên là Gen Z. Thế hệ này là nhóm người được sinh ra trong kỷ nguyên Internet, khác biệt với thế hệ Y mà phát triển đồng thời với quá trình hình thành và phổ cập Internet. Gen Z là thế hệ đầu tiên sinh ra sau sự phổ cập rộng rãi của Internet.

Bằng cách phân khúc khách hàng thành các nhóm dựa trên đặc điểm dân số (Gen Z, Millennials – Gen Y, Baby Boomers – Gen Z), các nhà nghiên cứu thị trường có thể hiểu sâu hơn về tâm lý khách hàng, từ đó hỗ trợ cá nhân hóa các dịch vụ. Thế hệ tiếp theo sau Gen Z là Thế hệ Alpha, hứa hẹn mang đến nhiều tiềm năng và thách thức mới.

Đặc điểm của thế hệ Gen Z

Đặc điểm của thế hệ Gen Z

Đặc điểm của Thế hệ Z nằm ở sự sớm tiếp xúc và sử dụng công nghệ từ lúc rất nhỏ. Đối với họ, việc thân thiện và hoan nghênh với công nghệ, thiết bị di động, internet và các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Google, Youtube, Instagram, và nhiều khác nữa là điều tự nhiên.

Gen Z có khả năng sử dụng và thu thập thông tin một cách nhanh chóng mà không đòi hỏi nhiều cố gắng. Tuy nhiên, điều đặc biệt là họ không nhất thiết phải có kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật số, khác biệt với thế hệ Y, nơi sự hiểu biết về công nghệ và tiếp xúc với dữ liệu thường đi đôi với trình độ cao.

Mặc dù Gen Z chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng số dân số, nhưng tầm ảnh hưởng của họ không thể phủ nhận, đặc biệt là đối với lĩnh vực mua sắm của các gia đình. Lý do đơn giản là họ có khả năng tiếp cận nguồn thông tin đa dạng và có thể phân định rõ ràng sản phẩm nào phù hợp nhất với nhu cầu của bản thân và gia đình.

Họ thường đánh giá mọi thứ theo cách thực tế hơn là dựa vào quảng cáo của người nổi tiếng. Qua các nền tảng thương mại điện tử, Gen Z có khả năng đọc xét, đánh giá chất lượng, và đánh giá người bán để đưa ra quyết định mua sắm.

Đặc điểm của thế hệ Gen Z

Một thay đổi quan trọng trong thói quen mua sắm của Gen Z là sự sẵn lòng trả giá cao cho các sản phẩm chất lượng có giá trị lâu dài. Do đó, doanh nghiệp đang tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu của những khách hàng tiềm năng như Gen Z, bằng cách cung cấp các sản phẩm thông minh và tiện ích phù hợp với thị hiếu và sở thích của họ.

Ngày nay, không khó để thấy những người trẻ như Gen Z tự do bày tỏ quan điểm cá nhân của mình. Họ dám thách thức và phá vỡ các quy tắc cũ, tạo ra con đường riêng và làm nổi bật sự khác biệt. Hơn nữa, họ mở lòng chia sẻ và đối đầu với các xu hướng xã hội, tạo điều kiện cho sự mở cửa và thoải mái hơn trong xã hội.

Nếu phong cách ăn mặc của thế hệ trước thường là theo đúng chuẩn mực, thì Gen Z lại thích ăn mặc theo cách riêng để thể hiện cá tính của mình. Đồng thời, họ ít quan tâm đến giới tính, tạo nên sự khác biệt đặc sắc trong phong cách ăn mặc. Gen Z không chỉ là người tiêu dùng mà còn là người sáng tạo xu hướng thời trang, đồng thời đối mặt với những thách thức đặt ra cho ngành công nghiệp thời trang.

Gen Z trong cuộc sống hàng ngày

Gen Z trong cuộc sống hàng ngày

Cuộc sống hàng ngày của Thế hệ Z (Gen Z), được biết đến như những công dân của thời đại số, đang chủ động làm thay đổi bức tranh toàn cảnh, từ quyết định văn hóa đến xu hướng tiêu dùng cho tương lai. Khác với các thế hệ trước, Gen Z có sự ưa chuộng và sử dụng kênh thương mại điện tử và mua sắm trực tuyến nhiều hơn, đồng thời tiện ích thanh toán thẻ và tiết kiệm thời gian cùng tiền bạc.

Với sự quyến rũ của sản phẩm hoặc đơn giản là ham muốn theo đuổi xu hướng, xuất hiện ngày càng nhiều hình thức mua hàng trả trước, đóng góp vào thói quen chi tiêu có phần “mạo hiểm” của Thế hệ Z ngày nay.

Đồng thời, với việc sớm tiếp xúc và sử dụng các thiết bị công nghệ thông minh, Gen Z đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các xu hướng nóng trên các nền tảng xã hội. Họ không đi theo lối mòn của các thế hệ trước đó hoặc các tổ chức, mà ngược lại, tỏ ra tự tin và thoải mái trong việc thể hiện sự sáng tạo và chia sẻ mong muốn, nguyện vọng của mình với mọi người.

Gen Z ra đời sau thế hệ Y, cả hai đều là những cá thể trẻ được sinh ra và lớn lên trong môi trường công nghệ. Cả hai thế hệ này đều phản ánh sự hiện đại trong lối sống, và họ thường thể hiện cái tôi của mình thông qua phong cách ăn mặc độc đáo và phá cách. Việc lựa chọn trang phục như áo crop top, áo hai dây, quần short, hay chân váy, không còn là điều xa lạ hoặc quá mức quen thuộc với Gen Z.

Gen Z trong công việc hiện nay

Gen Z trong công việc hiện nay

Thế hệ Z tỏ rõ sự nhận thức về sức mạnh của thông tin, phương tiện truyền thông đại chúng, trải nghiệm ảo và toàn cầu hóa. Có thể là do đặc điểm này, họ nổi bật với đặc tính “luôn tìm kiếm và tôn trọng sự thật”.

Bên cạnh đó, Gen Z cũng thể hiện cái tôi mạnh mẽ và đặc biệt đánh giá cao tự do cá nhân, đồng thời họ tỏ ra yêu đời và chú trọng đến sự tự chủ về tài chính. Những đặc điểm tính cách này khiến cho Thế hệ Z trở thành những cá nhân sẵn sàng đem lại sự đổi mới và thách thức trong mọi môi trường doanh nghiệp.

Tuy nhiên, có ý kiến trái chiều về việc liệu những đặc tính tính cách độc đáo của Gen Z có thể tạo ra “gai” trong môi trường công việc hay không. Hãy cùng khám phá những đặc điểm công việc của Thế hệ Z để hiểu rõ hơn về họ.

Tính cạnh tranh cao

Có một tinh thần cạnh tranh mạnh mẽ trong giới trẻ Gen Z, không chỉ xuất hiện trong quá trình chọn lựa trường đại học hoặc đạt được thành tích xuất sắc, mà còn trong việc tìm kiếm những cơ hội nghề nghiệp với mức lương cao. Có thể nói, tinh thần cạnh tranh đóng vai trò là một động lực quan trọng, không ngừng thúc đẩy Thế hệ Z để họ thể hiện bản thân mình.

Gen Z thường xuyên thể hiện tính cạnh tranh và đam mê thách thức bản thân qua các hoạt động làm việc. Họ đã trở nên quen thuộc với môi trường làm việc cạnh tranh và thích thú thách thức bản thân so với đồng nghiệp. Điều này tạo nên một cảm xúc tích cực khi họ làm việc cùng với các thế hệ khác.

Tuy nhiên, nếu các doanh nghiệp có thể khuyến khích sự cạnh tranh một cách tích cực tại nơi làm việc, đặc biệt là qua quá trình đào tạo, Gen Z sẽ có động lực cao và có khả năng phát triển toàn diện. Thế hệ này không ngừng tìm kiếm ý tưởng mới để áp dụng trong công việc và mang lại những đóng góp không ngờ cho doanh nghiệp của họ.

Thích làm việc độc lập

Thích làm việc độc lập

Yêu thích làm việc độc lập, tính cạnh tranh của Thế hệ Z tạo cho họ khát khao kiểm soát công việc cá nhân mà không phụ thuộc vào người khác. Điều này có thể làm cho họ được coi là tự hào và ít sẵn lòng chấp nhận phê bình từ người khác, điều mà các thế hệ trước thường cảm nhận.

Tuy nhiên, có thể nhìn nhận điều này từ một góc độ khác. Gen Z, với sự chủ động trong việc nghiên cứu và tiếp cận nhiều nguồn thông tin, phát triển chính kiến mạnh mẽ và mong muốn được lắng nghe. Họ muốn đóng góp một cách bình đẳng vào công việc, được trao quyền tự quản lý và lãnh đạo các dự án, nhằm tạo ra sự vững vàng hơn trong sự nghiệp cá nhân.

Đặc biệt, điều này không có nghĩa là Gen Z không thể hợp tác với đồng nghiệp. Mặc dù họ thích làm việc độc lập, nhưng họ vẫn có khả năng linh hoạt và sẵn lòng hợp tác để đạt được mục tiêu chung trong môi trường làm việc nhóm.

Nhạy bén với công nghệ

Tính nhạy bén với công nghệ của Thế hệ Z là kết quả của việc họ ra đời trong giai đoạn bùng nổ của Internet và sự phát triển của các sản phẩm công nghệ. Do đó, họ có thể được xem xét là “người bản địa” trong thế giới kỹ thuật số. Việc Gen Z có khả năng linh hoạt trong việc sử dụng một loạt các thiết bị văn phòng và thạo việc vận hành các phần mềm phức tạp chỉ với vài thao tác hướng dẫn có lẽ sẽ không làm đồng nghiệp của họ quá bất ngờ.

Thêm vào đó, khả năng này của họ trở nên vô cùng hiệu quả khi họ đang tìm kiếm thông tin, ý tưởng kinh doanh mới, hoặc sáng tạo để cải thiện công việc cá nhân của mình. Gen Z tin tưởng rằng họ có khả năng tận dụng mọi tiềm năng của công nghệ để thực hiện công việc một cách tối ưu.

Gen Z trong tình yêu

Gen Z trong tình yêu

Tình yêu của Thế hệ Z (gen Z) thường mang đến một trải nghiệm độc đáo, khác biệt với các thế hệ trước như gen X. Sự tiếp xúc rộng lớn với công nghệ, điện thoại di động, Internet và các nền tảng xã hội như Facebook, TikTok, Youtube, Instagram… đã tạo ra một diện mạo mới cho tình yêu của gen Z, khác hẳn với hình ảnh của tình yêu trong quá khứ như “con ngựa sắt Thống Nhất màu xanh,” “những dòng thư tay viết vội,” hay “chạm tay nhau là nhớ nhau cả đời.”

Trong thế hệ Z, tình yêu thường được xây dựng và gắn kết thông qua thiết bị công nghệ, giúp họ dễ dàng liên lạc và trò chuyện bất kỳ nơi nào và bất cứ lúc nào. Thay vì những trải nghiệm truyền thống, họ mạnh dạn thể hiện cảm xúc và tình cảm của mình, nhiều người tìm kiếm tiếng sét ái tình và tình yêu đích thực sau những cuộc giao lưu với bạn bè và đồng nghiệp.

Các ứng dụng hẹn hò ngày nay trở thành một phương tiện phổ biến, được nhiều người gen Z sử dụng để tìm kiếm mối quan hệ. Không ít câu chuyện tình đẹp và những cặp đôi lý tưởng đã bắt đầu từ những ứng dụng này.

Gen Z đặt sự chú ý vào ngoại hình và cảm xúc trong mối quan hệ tình cảm, nhưng đồng thời cũng chú trọng đến lợi ích chung, vì họ mong muốn hòa hợp tốt nhất với đối tác của mình.

Đối với thế hệ Gen Z, họ còn phải đối mặt với hội chứng “sợ yêu,” một tình trạng sợ hãi khi phải tìm hiểu người mới, không muốn tiến xa mối quan hệ hoặc phải cam kết lâu dài trong tình yêu.

Những điểm khác biệt giữa gen Z và gen Y, gen X

Những điểm khác biệt giữa gen Z và gen Y, gen X

Mỗi thế hệ đều có những đặc điểm riêng biệt, và sự khác biệt giữa Gen Z (sinh từ khoảng 1997 đến 2012), Gen Y (hay còn được gọi là Millennials, sinh từ khoảng 1981 đến 1996) và Gen X (sinh từ khoảng 1965 đến 1980) là rất đa dạng. Dưới đây là một số điểm khác biệt quan trọng giữa ba thế hệ này:

1. Công nghệ và Internet

• Gen X: Lớn lên trong giai đoạn mà Internet mới xuất hiện vào cuối thập kỷ 1990, họ trải qua sự phát triển và tiếp xúc với công nghệ máy tính từ khi còn trẻ.
• Gen Y (Millennials): Được biết đến là thế hệ đầu tiên tiếp xúc với Internet từ thời thơ ấu, chú ý đặc biệt đến sự phổ cập Internet và sự phát triển của các nền tảng trực tuyến.
• Gen Z: Sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ số, Gen Z có sự tiếp cận tự nhiên và chủ động đối với các thiết bị di động, ứng dụng, và nền tảng trực tuyến.

2. Phong cách làm việc

• Gen X: Thường được mô tả là thế hệ làm việc chăm chỉ, chú ý đến sự độc lập và tự chủ.
• Gen Y (Millennials): Thường đặt ưu tiên vào sự làm việc linh hoạt, tìm kiếm ý nghĩa công việc và sự cân bằng giữa cuộc sống và công việc.
• Gen Z: Đặt sự chú ý vào việc sử dụng công nghệ và muốn có môi trường làm việc tích hợp công nghệ, đồng thời đánh giá cao sự đa nhiệm và sự đổi mới.

3. Quan điểm về tình cảm và hôn nhân

• Gen X: Thường xuyên chú trọng đến sự ổn định trong hôn nhân và gia đình.
• Gen Y (Millennials): Thích khám phá nhiều lựa chọn và thường chần chừ trước việc kết hôn, thường xuyên đặt sự phát triển cá nhân và sự nghiệp lên hàng đầu.
• Gen Z: Có xu hướng tìm kiếm mối quan hệ tự nhiên và không áp đặt cam kết lâu dài, thường tập trung vào sự phát triển cá nhân và mối quan hệ ngắn hạn.

4. Tư duy và giáo dục

• Gen X: Thường được coi là thế hệ nền tảng cho sự đổi mới và khám phá trong giáo dục.
• Gen Y (Millennials): Chú ý đến giáo dục và có xu hướng theo đuổi học vấn cao hơn.
• Gen Z: Quan tâm đến học vấn và có xu hướng tìm kiếm kiến thức thông qua nhiều nguồn khác nhau trên Internet.

5. Tầm ảnh hưởng của truyền thông xã hội

Những điểm khác biệt giữa gen Z và gen Y, gen X

• Gen X: Chưa trải qua ảnh hưởng mạnh mẽ của truyền thông xã hội trong thời thơ ấu.
• Gen Y (Millennials): Là thế hệ đầu tiên trải nghiệm sự phổ biến của mạng xã hội, ảnh hưởng đến cách họ xây dựng và duy trì mối quan hệ.

6. Xã hội đa dạng

• Gen X: Bắt đầu chú ý đến các vấn đề đa dạng, nhưng không nhận thức mạnh mẽ như hai thế hệ sau.
• Gen Y (Millennials): Nổi bật với tinh thần công bằng xã hội và quan tâm đến các vấn đề đa dạng, bao gồm cả quyền LGBTQ+.
• Gen Z: Phát triển trong môi trường xã hội đa dạng và thường thể hiện sự ủng hộ đối với các giá trị đa văn hóa và đa dạng.

7. Tiêu thụ nội dung số

• Gen X: Chứng kiến sự xuất hiện của truyền hình và video game, nhưng không đặt nặng vào việc tiêu thụ nội dung số như các thế hệ sau.
• Gen Y (Millennials): Chủ động tiêu thụ nội dung số, đặc biệt là qua các nền tảng trực tuyến như Netflix, YouTube, và các trang web khác.
• Gen Z: Sinh ra và lớn lên với nền tảng số hóa, thường xuyên sử dụng nhiều dịch vụ streaming, chia sẻ nội dung trực tuyến và tạo ra nội dung tự sản xuất.

Những điểm khác biệt giữa Gen Z, Gen Y và Gen X thể hiện sự tiếp cận và tương tác khác nhau của mỗi thế hệ với thế giới xung quanh, từ cách họ làm việc cho đến quan điểm về mối quan hệ và giáo dục.